اداره دانشگاهها به شیوه متمرکز پس از چندین سال نشان دادکه موسسات علمی و پژوهش با توجه به اهداف و ساختار خویش نیازبه عدم تمرکز دارند تا با بر خورداری از اختیارات بیشتر زمینه های استقلال دانشگاهها را فراهم سازندوبا ایجاد محیطی خلاق وپویا موانع وسازوکارهای بروکراسی اداری را کنار زده و تنگ نظری های حاکم بر نظام دیوانسالاری دانشگاهها راکاهش دهند و آنها را برای مقابله با مشکلات هزاره سوم جهت تولید انبوه دانش، دیدگاههای جدید و پژوهشهای بنیادی و کاربردی آماده سازند از این رو در سال1367 قانون تشکیل هیاتهای امنای دانشگاهها و موسسات آموزش عالی و پژوهشی به تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی رسید

هدف از ایجاد چنین نهادی استقرار یک مرجع توانا در راس هرم سازمانی دانشگاهها و موسسات آموزش عالی بود تا با توجه به ویژگی های خاص این موسسات و ایجاد برنامه هایی نوین مبتنی بر خلاقیت و نوآوری منجر به مسئولیت پذیری و پاسخگویی بیشتر به نیازهای جامعه شود.

قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران زمینه قانونی استقلال دانشگاهها را فراهم ساخته1 که امید است با درایت و انجام امور کارشناسی این مهم تحقق یابد.

 
تاریخچه:

هیات امنا, برای اولین بار در ایران در اساسنامه دانشگاه شهید بهشتی (ملی سابق) مصوب 1339 به عنوان رکن اول دانشگاه مطرح شد. اما اولین دانشگاهی که دارای هیات امنا شد, دانشگاه شیراز (پهلوی سابق) است. براساس قانون تاسیس این دانشگاه که در سال 1343 به تصویب رسید, هیات امنا نماینده قانونی دانشگاه بود و کلیه امور علمی, فنی, آموزشی, مالی, اداری و استخدامی دانشگاه نیز زیر نظر آن اداره می‌شد.

قانون تشکیل و اختیارات هیات امنای دانشگاه تهران در سال 1346 برای فراهم کردن تسهیلات لازم در امور اداری, مالی, سازمانی و استخدامی این دانشگاه به تصویب رسید. اعضای هیات امنای دانشگاه تهران عبارت بودند از: نخست وزیر, وزیر دربار, وزیر آموزش و پرورش, وزیر دارایی, مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران, رئیس دانشگاه تهران, مدیرعامل سازمان برنامه, دبیرکل سازمان امور اداری و استخدامی کشور و 7 نفر از شخصیتهای فرهنگی, دانشگاهی و اقتصادی کشور که به پیشنهاد وزیر آموزش و پرورش و تصویب هیات دولت منصوب می‌شدند.

در سال 1350, قانون هیاتهای امنای موسسات عالی علمی- دولتی به تصویب مجالس وقت رسید و براساس این قانون, دانشگاهها موظف شدند که هیات امنای مستقلی تشکیل دهند. هدف از این قانون ایجاد هماهنگی و یکپارچگی بیشتر میان همه دانشگاهها و موسسات آموزش عالی بود.

در سال 1353, قانون اصلاح پاره‌ای از مواد قانون هیاتهای امنای موسسات عالی علمی- دولتی در مجالس وقت به تصویب رسید. بر طبق این قانون وزارت علوم و آموزش عالی مکلف شد که برای هر یک از دانشگاههای دولتی و غیردولتی و موسسات آموزش عالی و پژوهشی دولتی, هیات امنایی با ترکیب و وظایف یکسان و طبق مقررات مربوطه تشکیل دهد.
 
بعد از پیروزی انقلاب اسلامی به استناد لایحه قانونی انحلال هیات های امنای دانشگاهها و موسسات آموزش عالی و پژوهشی اعم از دولتی و غیر دولتی وخصوصی مصوب 13/12/1357 2وظایف واختیارات هیاتهای امنای کلیه دانشگاه ها وموسسات آموزش عالی منحل ووظایف و اختیارات هیاتهای امنای کلیه دانشگاهها و موسسات آموزش عالی طبق همین قانون به هیات 3 نفری جانشین هیات های امنا واگذار شد.
 
تعداد جلسات برگزار شده:
 

ردیف

سال

تعداد مصوبات

تعداد جلسات

1

1379

7

1

2

1380

11

1

3

1381

9

1

4

1382

11

1

5

1383

23

1

6

1384

46

2

7

1385

50

3

8

1386

29

2

9

1387

48

2

10

1388

39

1

11

1389

74

3

12

1390

107

4

13

1391

60

3

14

1392

64

2

15

1393

57

2

16

1394

64

5

17

1395

47

4

18

1396

55

6

19

1397

47

2

20

1398

62

2

21

1399

74

4

22

1400

44

3

23

1401

48

2

24

1402

54

2

جمع

1083

55

 

آدرس: ساختمان مرکزی دانشگاه - طبقه دوم - اتاق 218 - دبیرخانه هیئت امنا