شیوه نامه دبیرخانه سلامت و امنیت غذایی
مقدمه:
به منظور کمک به سیاست‌گذاری هماهنگ، مبتنی بر شواهد و خرد جمعی در ارتقای سلامت استان، تسهیل ارتباط و مشارکت بین‌بخشی، پیگیری و پایش نظام‌مند مصوبات شورای عالی سلامت و امنیت غذایی و نیز شورای برنامه ریزی و توسعه استان ،دبیرخانه سلامت و امنیت غذایی مطابق با نامه های شماره932/212/د، 933/212/د، 934/212/د، مورخ 22/ 5/ 99 و نامه 1003/212/د، مورخ 4/ 6/ 99 معاونت توسعه مدیریت و منابع وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی (که در این نوشته از این پس به عنوان «دبیرخانه ساغ» از آن نام برده شده است) راه‌اندازی میشود.
ماده 1- مأموریت و اهداف:
دبیرخانه ساغ به عنوان بازوی تصمیم‌ساز کارگروه تخصصی اجتماعی، فرهنگی ، سلامت و زنان و خانواده استان (یا متناظر آن در شهرستان )، هیأت امنا و هیأت رییسه دانشگاه علوم پزشکی، مدیریت و هماهنگ‌سازی فرایند سیاست‌گذاری را بر عهده دارد. «دبیرخانه ساغ» برای تحقق این مأموریت، با شناخت شبکه ذینفعان و یاری گرفتن از آنان، شواهد کافی برای توصیف و تحلیل مسائل سلامت استان را فراهم می آورد و مداخله‌ها (سیاست‌ها)ی مطلوب را در چارچوب اسناد بالادستی و حوزه اختیارات استان پیشنهاد می‌کند.
توضیح:لازم است از نظر و راهنمایی کارشناسان و صاحب‌نظران مستقل، دانشگاههای استان، انجمنهای علمی و تخصصی استانی، مراکز علمی مرتبط در سطح ملی، مراکز و مؤسسههای پژوهشی، مردم و سازمان‌های مردم نهاد (سمن)، رسانهها و بخش خصوصی در اجرای هر چه بهتر وظایف خطیر دبیرخانه ساغ بهره گرفته شود.
ماده 2- ارکان:
الف- دبیرخانه : دبیرخانه در حوزه رئیس دانشگاه تشکیل شده و محصول کار آن حسب مورد به کارگروه تخصصی اجتماعی ، فرهنگی ، سلامت و زنان و خانواده استان ، سایر کارگروه های تخصصی زیر مجموعه شورای برنامه ریزی و توسعه استان ، هیأ ت امناء و یا هیأت رییسه دانشگاه علوم پزشکی ارایه میشود. دبیرخانه از یک سو با دبیرخانه شورای عالی سلامت و امنیت غذایی و شوراهای تصمیم گیرنده در استان در ارتباط بوده و از سوی دیگر با مجموعه‌های شهرستانی تعامل دارد، این شوراها به شرح زیر هستند:
1. شورای برنامه‌ریزی و توسعه استان (بالاترین شورای تصمیم‌گیری در سطح استان)
2. کارگروه اجتماعی ، فرهنگی ، سلامت و زنان و خانواده استانداری
3. هیأت امنای دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی (بالاترین سطح تصمیم‌گیری در دانشگاه)
4. هیأت رییسه دانشگاه
5. کمیته برنامه‌ریزی شهرستان و کمیته های زیر مجموعه آن (بالاترین سطح تصمیم‌گیری در شهرستان زیر نظر فرماندار)
ب- شورای هماهنگی دبیرخانه : با توجه به اهمیت مشارکت ذینفعان در تصمیم سازی و همچنین لزوم تصمیم گیری و سیاست گذاری آگاه از شواهد، ارکان زیر به شرح شیوه نامه های اختصاصی جزئی از ساختار دبیرخانه بوده و با دبیرخانه در همکاری می کنند: ا- خانه مشارکت مردم در سلامت استان 2- شورای پیام گزاران استان 3- کمیته دیده بانی سلامت استان 4- اندیشگاه سلامت 5- مرکز اسناد و شواهد راهبردی6- کمیته صیانت از حقوق سلامت مردم
رئیس و یا سرپرست هریک از ارکان شش گانه فوق به همراه رئیس دبیرخانه هیئت امنا ( یا یک نماینده از معاونت بهداشت و یک نماینده از معاونت درمان که اشراف کامل به همه برنامه های معاونت دارد )، شورای هماهنگی دبیرخانه ساغ را تشکیل داده و در کلیه مراحل چرخه سیاست گذاری حضور فعال خواهند داشت.
تبصره 1: شورای هماهنگی حداقل هر دو هفته یک بار به ریاست رئیس دبیرخانه تشکیل جلسه داده و در مورد روال انجام کار و نتایج اقدامات انجام شده در راستای برنامه عملیاتی سالانه دبیرخانه و برنامه جامع سلامت استان تصمیم گیری می کند .
تبصره 2: در شهرستان های دارای دانشگاه / دانشکده علوم پزشکی و خدمات بهداشتی – درمانی اندیشگاه سلامت و کمیته دیده بانی سلامت در صورت وجود نیروی انسانی و با تشخیص رئیس دانشگاه/ دانشکده تشکیل می شود.
تبصره 3: دبیرخانه ساغ مرکز استان مسئول هماهنگی و نظارت بر کلیه فعالیت های دبیرخانه های ساغ در شهرستان های دارای دانشگاه / دانشکده و شورای پیام گزارو شورای مشارکت مردم در شهرستان های فاقد دانشگاه / دانشکده می باشد.
ماده 3- وظایف:
«دبیرخانه و شورای هماهنگی آن» وظایف زیر را بر عهده دارد:
الف- مدیریت و هماهنگی امور زیر:
1. مدیریت فرایند تحلیل وضعیت نظام سلامت استان، شناسایی و اولویت‌بندی مسائل کلیدی سلامت استان و تدوین برنامه جامع سلامت استان با مشارکت ذینفعان
2. مشارکت در فرایند برنامه‌ریزی راهبردی دانشگاه (در افق 5 ساله) زیر نظر هیأت رییسه دانشگاه
3. عملیاتی‌سازی برنامه جامع سلامت استان و برنامه راهبردی دانشگاه با مشارکت ساختارهای موجود دانشگاه و دستگاه‌های استان، خانه مشارکت مردم و بخش‌های غیردولتی و خصوصی از طریق پیام گزاران سلامت دستگاه‌های دولتی و فرمانداری‌ها و همچنین رابطان برنامه عملیاتی درمعاونت‌ها و حوزه‌های ستادی دانشگاه و شبکه‌های بهداشتی درمانی شهرستان
4. تحلیل و تدوین سند سیاست بخشی و تکالیف بین‌بخشی برای مسائل کلیدی نظام سلامت استان با همکاری معاونت‌ها و حوزه‌های ستادی دانشگاه و سایر ذینفعان (این مسائل به غیر از مسائلی است که در قالب برنامه جامع سلامت استان و برنامه راهبردی دانشگاه آمده است و عموماً موارد فوری و یا غیر قابل پیش بینی و یا ابلاغی ملی است)
5. پایش و ارزشیابی مصوبات استانی و ابلاغ شده ملی از جمله مصوبات شورای عالی سلامت و امنیت غذایی کشور
6. تحلیل تأثیر سیاست‌های دیگر بخشها بر سلامت و پیشنهاد مداخله‌های مؤثر از طریق اطلاع از مصوبات کلان در کارگروه‌های تخصصی استانداری و شوراهای تصمیم‌گیری ادارات استان، نظارت بر روند اجرای دستورعمل پیوست سلامت در استان
ب - آموزش و مشاوره
7. مشاوره دادن به مخاطبان دبیرخانه در محدوده شرح وظایف دبیرخانه و مجریان برای اجرای مؤثر مصوبات
8. تنظیم برنامه‌های توانمندسازی نیروهای استانی برای تدوین اسناد سیاست، برنامه‌ها و یا اجرای سیاست‌ها
9. همکاری در اجرای برنامه‌های آموزش و توانمندسازی
10. آموزش و توانمندسازی اعضای خانه های مشارکت ،پیامگزاران سلامت ، اندیشگاه سلامت و سایر ذینفعان که در فرایند تدوین ، اجرا و پایش برنامه های سلامت استان با دبیرخانه ساغ همکاری می کنند.
ج- پژوهش
11. تعیین نیازها و اولویت‌های پژوهشی که شوراهای مرتبط به سلامت به آنها نیاز دارد.
12. برون‌سپاری پژوهش‌های مورد نیاز سیاست‌گذاری سلامت استان به مراکز تحقیقاتی و محققان استان
13. کاربست نتایج پژوهش‌های برون‌سپاری شده در شوراهای مرتبط سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی سلامت
د - ارتباط
14. حمایت طلبی و جلب مشارکت ذینفعان برای تصویب سیاست‌ها
15. ارتباط نظام‌مند با دبیرخانه هیات امنا ، شورای مشارکت مردمی، شورای پیام گزاران ، اندیشگاه سلامت استان، مجموعه‌های مرتبط شهرستان در تنظیم اسناد سیاستی و برنامه‌های استانی و اجرای آنها
16. اطلاع‌رسانی مؤثر و به موقع به مخاطبان
17. معرفی دستاوردهای سیاست‌گذاری استانی به محافل ملی، منطقه‌ای و جهانی
ه - مستندسازی
18. ثبت و نگهداری اطلاعات فرایند سیاست‌گذاری نظام سلامت استان و کلیه اسناد راهبردی مرتبط به سلامت ابلاغی ملی، مصوب استانی و شهرستانی
19. انتشار عمومی محصولات فرایند سیاست‌گذاری
تبصره: دبیرخانه های سلامت و امنیت غذایی خارج مرکز استان ضمن پیگیری وظایف فوق در سطح شهرستان و ارتباط با دستگاه های متناظر استانی ، لازم است در راستای هماهنگی با دبیرخانه ساغ مرکز استان گزارش های عملکرد خود را به صورت ادواری برای مرکز استان ارسال نمایند.
ماده 4- فرایند سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی:
1. تعیین موضوع و مسأله‌ای که باید برای رفع آن یا ارتقای آن تصمیم گرفته شود(محصول: اولویت مصوب)
20. تدوین سیاست (محصول: سند سیاست شامل توصیف و تحلیل مسأله، تحلیل مداخلات و الزامات استقرار مداخلات اولویت‌دار)
21. تصویب سیاست (محصول: سیاست مصوب و ابلاغیه‌ی آن)
22. اجرا و پایش سیاست (محصل برنامه استقرار و برنامه پایش و گزارش‌های پیشرفت)
23. ارزشیابی (محصول: گزارش ارزشیابی)
ماده 5- تعیین موضوع در فرایند سیاست‌گذاری:
الف) «دبیرخانه ساغ » در شکل فعال، هر پنج سال یک بار با تحلیل دوره‌ای وضعیت سلامت استان با استفاده از گزارش‌های کارشناسان و مدیریت‌ها،کمیته دیده بانی سلامت استان ، خانه های مشارکت مردم ، شورای پیام گزاران ، اندیشگاه سلامت، چالش های سلامت استان را تعیین کرده و هر سال با مرور موارد فوق آن را به صورت موردی بازنگری می کند.
ب) در شکل غیرفعال، گزارش‌های رسیده از ذینفعان، اعلام نظر مردم یا رسانهها، نتیجه طرح‌های تحقیقاتی یا نظر ارایه‌کنندگان خدمات مبنای مطرح شدن موضوعات قرار میگیرد.
ج ) «دبیرخانه ساغ» موضوع‌های طرح شده برای سیاست‌گذاری را بررسی و دسته‌بندی می‌کند و اقدام مناسب برای هر موضوع را اعلام میدارد. مانند تدوین گزارش و کسب نظر از شورای سیاست‌گذاری، ارجاع به سطوح دیگر، رد موضوع طرح شده و اعلام بازخورد به مخاطب.
د ) قرار گرفتن موضوع در دستور کار سیاست‌گذاری، موکول به اعلام نظر موافق کارگروه تخصصی مرتبط در زیر مجموعه شورای توسعه و برنامه ریزی استان ، هیأت امناء یا هیأت رییسه و تأمین منابع مالی مورد نیاز است.
ماده 6- تدوین پیش‌نویس سند سیاست:
پس از ارجاع موضوع برای تدوین پیش‌نویس سند سیاست اقدامهای زیر صورت میگیرد:
الف) بستن قرارداد با تدوین‌کننده سند سیاست یا ابلاغ تدوین سند به معاونت و حوزه تخصصی مرتبط
ب) توجیه و آموزش تدوین‌کننده سند توسط دبیرخانه
ج ) تدوین پیش‌نویس سند سیاست
د) نظرخواهی از گروه متخصصان موضوعی توسط تدوین کننده سند و تحلیل و جمع‌بندی نظر آنان با نظارت دبیرخانه
و) نظرخواهی از ذینفعان اجرایی توسط دبیرخانه
یکی از اقدامهای مهم در این مرحله، نظرخواهی از کانون‌های تصمیم‌گیری متعددی مانند شوراها، کمیسیون‌ها، کمیته‌ها و... است که در حال حاضر در درون معاونت‌های مختلف دانشگاه یا در خارج از آن در سطح استان به کار سیاست‌گذاری اشتغال دارند.
ماده7– تصویب سیاست:
پس از بررسی پیش‌نویس سند توسط هیأت رییسه دانشگاه بسته مرجع لازم برای تصویب، نظرخود را به صورت تصویب، رد یا پیشنهاد اصلاح اعلام میدارد. «دبیرخانه ساغ »، متناسب با نظر اعلام شده از سوی شورا، مسؤول پیگیری بعدی کار خواهد بود. در مواردی ممکن است از سرگیری همه مراحل توسط «دبیرخانه ساغ» ضرورت یابد. سند مصوب پس از ابلاغ مرجع تصویب کننده لازم‌الاجرا است.
ماده 8– برنامه‌ریزی برای اجرا:
اجرای سیاست مصوب با برداشتن گام‌های زیر آغاز میشود:
الف) حوزه موظف، برنامه زمان‌بندی شده برای اجرا را تنظیم و رونوشتی از آن را به «دبیرخانه ساغ» ارسال میدارد.
ب ) دبیرخانه با مشارکت حوزه موظف ، راهنمای عملیاتی و بسته آموزشی اجرای سیاست مصوب را تدوین می کند.
ج ) «دبیرخانه ساغ » با همکاری حوزه موظف، مجریان شهرستانی سیاست مصوب را برای اجرای صحیح آن آموزش می‌دهد.
ماده 9– اجرا و پایش اجرای سیاست:
الف) «دبیرخانه ساغ » گر چه در پایش اجرای سیاست، مسئوولیت مستقیم یا درجه اول بر عهده ندارد، حوزه مرتبط با سیاست مصوب و ابلاغ شده را در پرداختن به مراحل زیر تشویق می‌کند:
1. مطالبهی برنامه مجریان شهرستانی برای اجرای گام به گام و زمان‌بندی شدهی سیاست
2. دریافت گزارش‌های دوره‌ای و منظم از مجریان؛
3. ارسال بازخورد بهنگام و یاری‌دهنده به مبدأ گزارش دوره‌ای؛ و
4. تدوین گزارش دوره‌ای پیشرفت در سطح استانی و اعلام آن به دبیرخانه
ب) «دبیرخانه ساغ» هر شش ماه یک بار گزارش پیشرفت در اجرای سیاست‌های مصوب را به مرجع تصویب کننده ارایه می‌کند.
ماده 10– ارزشیابی اجرای سیاست:
«دبیرخانه» در مقاطع چند ساله (که ممکن است بر حسب سیاست مصوب، متفاوت باشد) نتیجهی ارزشیابی دستاورد سیاست مصوب را به شورای مصوب کننده اعلام میدارد تا تکلیف از نظر تداوم سیاست یا تنقیح و تغییر آن روشن شود.
تبصره1 : کلیه مراحل فوق هر پنج سال یکبار در قالب تدوین برنامه جامع سلامت استان و مطابق با شیوه نامه مربوطه ، به صورت یک پروژه و با بودجه مشخص توسط دبیرخانه ساغ و با مشارکت کلیه ذینفعان انجام می گیرد.
تبصره2 :علاوه بر اولویت های تعیین شده مبتنی بر چالش های احصا شده در سطح استان و در نهایت اجرای مصوبات مرتبط با آن ، دبیرخانه ساغ مکلف است در راستای برش استانی مصوبات شورای عالی سلامت و امنیت غذایی و تفاهم نامه های ملی و سایر مصوبات شورای برنامه ریزی و توسعه استان ، برنامه های اجرایی را تدوین و با همکاری سایر ارکان اجرا و پایش نماید. از این رو لازم است در ابتدای هر سال دبیرخانه ساغ و شورای هماهنگی دبیرخانه نسبت به تدوین برنامه عملیاتی خود با در نظر گرفتن کلیه موارد فوق و متناسب با منابع مالی و نیروی انسانی و سایر ظرفیت ها اقدام کرده و شرح وظیفه هر یک ارکان دبیرخانه را در راستای برنامه تنظیم شده مشخص نماید. ارکان دبیرخانه بر اساس وظایف مشخص شده برنامه سالانه خود را تنظیم خواهند کرد.
ماده 12- منابع مالی مورد نیاز: «دبیرخانه ساغ» پس از تشکیل، راه‌اندازی، جذب نیرو و آغاز به کار موظف است طبق برنامه راهبردی خود ، هر ساله پس از تدوین برنامه عملیاتی و تصویب آن منابع مالی خود را به موارد زیر اختصاص می‌دهد:
1. انعقاد قرارداد با تدوین کننده پیش‌نویس سند سیاست
2. انعقاد قرارداد با پروژه هایی که توسط شبکه های مردمی انجام می شود
3. مطالبه راهنمای عملیاتی و بسته‌های آموزشی اجرای سیاست از مجریان
4. برون‌سپاری برخی از تحقیقات
5. تحلیل سیاست‌های دیگر بخشها بر سلامت
6. تحلیل وضعیت دوره‌ای نظام سلامت استانی و به روز رسانی داشبورد شاخص های سلامت استان
7. ظرفیت‌سازی در کارشناسان ارشد (برنامه‌ریزی، توجیه، آموزش، پایش، گزارش‌نویسی و ...)
8. توانمند سازی ارکان زیر مجموعه دبیرخانه ساغ در استان و شهرستان
9. تدوین گزارش سالانه‌ی موضوعهایی که از نظر سیاست‌گذاری اولویت دارند (یک پروژه در سال)
10. اطلاع‌رسانی به مخاطبان و تبادل تجریه (انتشار نشریه، اداره کردن سایت)
11. انتشار مستندات
انتخاب حالت کور رنگی
سرخ کوری سبز کوری آبی کوری سرخ دشوار بینی سبز دشوار بینی آبی دشوار بینی تک رنگ بینی تک رنگ بینی مخروطیتغییر اندازه فونت:
تغییر فاصله بین کلمات:
تغییر فاصله بین خطوط:
تغییر موس:
تغییر فونت:
تغییر رنگ ها:
رنگ اصلی:
رنگ دوم:
رنگ سوم: