جرأت ورزي

- جرأت ورزي يكي از مهم ترين مهارت هاي زندگي است كه به افزايش اعتماد به نفس خودمان و جلب احترام ديگران منجر مي شود.

- خيلي از آدم ها در رويارويي با مشكلات زندگي ناتوان اند و در مقابل، عده ديگري مي توانند از اين مشكلات به آساني عبور كنند و به كساني تبديل شوند كه ما به آنها مي گويند آدم هاي موفق.

آيا جرأت ورزي قابل آموزش است ؟؟؟؟!

روان شناسان با بررسي زندگي همين آدم ها به فرايندهاي مشابهي دست پيدا كردند. تحت عنوان «راهبردهاي مقابله اي» و مشاهده كردند كه اين راهبردها يك ويژگي مهم دارند:

مي شود آن را آموزش داد.

مهارت نه گفتن يا جرأت ورزي

جرأت ورزي چيست؟

جرأت ورزي توانايي ابراز خود و احقاق حقوق خود بدون تجاوز به حقوق ديگران است. عمل به شيوه جرأت ورزي به شما اجازه مي دهد تا اعتماد به نفس را در خود حس كنيد و موجب برانگيختن حس احترام دوستان و آشنايان شويد.

جرأت مندي امكان دستيابي به روابط صادقانه را افزايش مي دهد و به شما كمك مي كند تا در باره خودتان احساس بهتري داشته باشيد و بر موقعيت هاي روزمره، تسلط بيشتري پيدا كنيد. جرأت ورزي رابطه تنگاتنگي دارد با حقوقي كه ما به عنوان يك فرد براي خودمان در نظر مي گيريم.

من حق دارم كه ........

من حق دارم به ديگران بگويم دوست دارم با من چگونه رفتار شود.

من حق دارم افكارم را تغيير دهم، اشتباه كنم و گاه غير منطقي عمل كنم و البته پيامدهاي آن عمل را كاملاً مي پذيرم.

من حق دارم خود را دوست بدارم، هرچند مي دانم كامل نيستم و گاهي كارهار ا پايين تر از حد توانايي كامل خود انجام مي دهم.

من حق دارم روابط مثبت و رضايت بخش برقرار كنم. روابطي كه در آن احساس آرامش كنم و آزادم صادقانه احساسم را بيان كنم و حق دارم روابط خود را اگر نيازهايم را برآورده نسازد، تغيير يا خاتمه دهم.

من حق دارم زندگي خود را به هر شيوه اي كه خودم مي خواهم تغيير و تحول دهم.

من حق دارم مسئول مشكلات ديگران نباشم.

من حق دارم انتخاب هاي خاص خودم را داشته باشم و دليلي براي توجيه همه آنها به ديگران وجود ندارد.

جرأت ها و آدم ها

با كمي آسان گيري مي توانيم بگوييم آدمها در مورد ابراز حقوقشان در روابط اجتماعي چهار دسته اند:

1. منفعل

اين آدمها معمولاً سبك ارتباطي منفعلانه اي دارند. اگر بخواهيم كلمه صريح تري به جاي صفت اين افراد بگذاريم «بي جرأت» بهترين گزينه است. ما در ظاهر اين افراد را فروتن، صبور، از خودگذشته و مهربان مي بينيم اما آنها به خاطر اين كه به ديگران اجازه مي دهند به راحتي حقوق و احساساتشان را ناديده بگيرند، هميشه در درون خود ناراحت اند و با خودشان كلنجار مي روند.

2. پرخاشگر

اين افراد جرآت مندي را با خشونت اشتباه گرفته اند. آنها حقوق خود را به قيمت ناديده گرفتن حقوق ديگران به دست مي آورند. پرخاشگرها با منفعل ها يك زوج مكمل ناعادلانه را تشكيل مي دهند.

3. پرخاشگر منفعل

اين افراد به دلايل مختلف ممكن است احساس خشم يا خصومت نسبت به ديگران را تجربه كنند، اما نه توانايي بيان آن را دارند و نه مي توانند اين احساس ها را تحمل كنند، مثلاً كارمندي كه كار ده دقيقه اي شما را به خاطر احساس خشم از ارباب رجوع هاي ديگر يا رئيس توي دو ساعت انجام مي دهد، نمونه يك فرد پرخاشگر منفعل است.

4. جرأت ورز:

آنها افكار و احساسات خودشان را خود انگيخته و صريح بيان مي كنند. اين آدمها در عين حال افرادي مورد اعتماد، پذيرا و شونده نيز هستند. آنها اگر با شما مخالف باشند بدون اينكه بي احترامي كنند نظرشان را مي گويند.

جرأت ورزي به چه درد مي خورد:

علاوه بر اين جرأت ورزي در موقعيت هاي زير هم به دردتان مي خورد:

- تقاضاي معقول از ديگران.

- برخورد درست يا مخالف ديگران.

- جلوگيري از تعارضات پرخاشگرانه غير ضروري.

- اعلام موضع خود در تصميم هاي جمعي.

- جرأت ورزي در سه حركت

براي ورود به دنياي آدم هاي جرأت ورز لااقل بايد از سه مرحله زير عبور كنيد:

- پيش از اعلام موضع.

- اعلام موضع با جمله سه بخشي.

- اعلام موضع در شرايط خاص

پيش از اعلام موضع

ابتدا از موضع خود مطمئن شويد، يعني مشخص كنيد كه مي خواهيد بگوييد بله يا خير. اگر مطمئن نيستيد، بگويي كه براي پاسخ دادن بايد كمي فكر كنيد. به شخص مقابل بگوييد كه بداند چه زماني پاسخ خواهيد گفت.

اعلام موضع با جمله سه بخشي

1. بخش همدلانه يا بازخورد مثبت: اين بخش كه با كلمه «من» شروع مي شود فضا را دوستانه مي كند و از پرخاشگرانه بودن جمله تان جلوگيري مي كند. همچنين طرف مقابل معمولاً مي فهمد كه شما علت درخواست و مشكل او را درك كرده ايد: «من مي دونم كه تو واكمن من رو لازم داري ...».

2. بخش استدلالي: در اين بخش دليل يا دلايل تصميم خودمان را اعلام مي كنيم. اين دلايل بايد تا حد ممكن كوتاه، واضح و روشن باشند. يادتان باشد آوردن دليل اضافي به ضرر خودتان تمام مي شود: اما چون تصميم گرفتم واكمنم را به كسي قرض ندهم / يا / چون در طول روز به واكمنم احتياج پيدا مي كنم .....».

3. بخش قاطع اعلام تصميم: خيلي ها به اين بخش نمي رسند. در اين بخش ما تصميممان را بدون تعارف اعلام مي كنيم: «واكمنم رو به ات نمي دهم».

اعلام موضوع در شرايط خاص

- اگر طرف خيلي سمج بود مي توانيد از تكنيك هاي خاص استفاده كنيد:

- سي دي خش دار

- قاطعيت پيش رونده

- خلع سلاح

- خود را به خنگي زدن

- عوض كردن موضوع صحبت

1. سي دي خش دار

در اين تكنيك كه به آن «صفحه خط افتاده» هم مي گويند ما دقيقاً مثل يك سي دي آسيب ديده مرتب يك جمله را بي كم و زياد تكرار مي كنيم. شما يك ي دي خش دار هستيد كه هيچ استدلالي را نمي شويد. زبان بدن شما بايد قاطعانه و بدون تغيير باشد.

2. قاطعيت پيش رونده

شما مي توانيد از يك جمله سه بخشي محترمانه شروع كنيد و در صورت ادامه، مرتب زبان بدن و لحن و محتواي جمله تان را قاطعانه تر كنيد و اگر جواب نداد محيط را ترك كنيد. اين تكنيك براي ايستادگي در مقابل دعوت به سيگار و مشروب و مواد مخدر توصيه مي شود.

3. خلع سلاح:

همانطور كه گفتيم افراد پرخاشگر برچسب زدن و جريحه دار كردن احساساتتان مي خواهند به هدفشان برسند. شما بعد از به كار بردن جمله سه بخشي در مقابل اين افراد معمولاً مي شنويد: «خيلي خودخواهي»

بهترين راه در مقابل اين افراد اين است كه بگوييد »اگه اين كار خودخواهيه آره من خودخواه ام» و او سلاحش را از دست داده است. البته يادتان باشد حتماً مطمئن باشيد طرف مي خواهد سوء استفاده كند.

4. خود را به خنگي زدن

اين تكنيك در مقابل انتقادهاي زياده از حد كاربرد دارد. در مقابل اين موقعيت خود را به خنگي بزنيد. مثلاً اگر كسي به نحوه كاركردن شما ايرادي غير منطقي گرفت و گفت «تو كار خودتو بلد نيستي» مي توانيد زبان بدن ساده لوحانه به خودتان بگيريد، يك لبخند احمقانه بزنيد و بگوييد: «آره اتفاقاً خودمم فكر مي كنم كارمو بلد نيستم!».

5. عوض كردن موضوع صحبت

وقتي شما با چند بار گفتن جمله سه بخشي نتيجه نگرفته ايد موضوع صحبت را عوض كنيد.